Siç rrëfehet, Xhunejd Bagdadi kishte një nxënës. Një ditë, e kishte zënë atë në flagrancë. I turpëruar shummë, nxënësi u largua dhe s’u kthye më në seli. Pasi kalloi një kohë, ky nxënës me zemrën të rrënuar ra në sy të Xhunejd Bagdatit që ishte duke kaluar nëpër treg së bashku me shokët e bisedës. Nxënësi e dalloi mësuessin dhe, nga turpi, u largua me vrap. Xhunejd Bagdadi (k.s.) që e pa se iku, u kthye nga shokët e u tha:
“Ju shkoni se mua më ka ikur një zog nga foleja!” Dhe u nis pas nxënësit. Ndërkaq, kur nxënësi e ktheu kokën dhe e pa mësuesin që po e ndiqte, e shpejtoi më shumë ikjen e emocionuar dhe kjo ndjekje nëpër sokakkë mori fund pasi nxënësi e përplasi pa dashje kokën në një mur. Pastaj, kur e pa mësuesin para vetes, i iku fytyra dhe e uli kokën. Xhunejd Bagdadi (k.s.) i tha:
“O bir, ku po shkon, nga kush po ikën? Ndihma e mësuesit për nxënësin në këto ditë të vështira duhet!” Dhe e mori me vete me dhembshuri dhe e çoi në seli. Atje, nxënësi i ra ndër këmbë mësuesit dhe bëri pendessë.
Ja, kjo situatë është njëra prej rezultateve të begatsshme të orientimit moralo-shpirtëror të pjekurisë për të mos e prapësuar njeriun pavarësisht nga gabimet, përkkundrazi, për ta trajtuar me dhembshurinë e prindit.
Nga ana tjetër, përtej faljes së të metave dhe gabimmeve, aftësia për ta kthyer të keqen me të mirë, madje për t’u lutur për përmirësim dhe orientim për dikë që të ka bërë keq, duhet të jenë veti dalluese të muslimannit. Si shembull për këto veti mjafton rasti i Qëndrimit të Profetit (s.a.s.) në Taif ku ai, në vend që t’i mallkonte ata që e goditën me gurë, u lut për orientimin e tyre në rrugë të drejtë. Gjithashtu, stili i tij që përdori për ruajtjen e dinjitetit të Mekës jo duke u lutur për shkattërrimin e njerëzve por për hyrjen e secilit prej tyre në
rrugën e drejtë, u bë pretekst për shpëtimin e sa e sa mohuesve dhe kundërshtarëve të tërbuar!
Në hadithin profetik këshillohet kështu:
“Nuk është ndonjë gjë me vlerë për ju t’u bëni mirë atyrre që ju bëjnë mirë dhe t’u bëni keq atyre që ju bëjnë keq. Fisnikëri është jo t’u përgjigjeni me të njëjtën të keqe atyre që ju bëjnë një të keqe, por me të mirë!” (Tirmidhi, Birr, 63)
Sepse, po qe se njeriu që i bën mirë, është armik, të bëhet mik; po qe se është në mes, të afrohet; po qe se të është afër, dashuria për ty i shtohet. Ky është kuptimi i faktit që sot, në botë, njerëzit e vënë nën sundimin e pamëshirshëm të materializmit dhe të zvarritur në krizë shpirtërore, për t’u lehtësuar shpirtërisht, tregojnnë interes më shumë për konsideratat mistike. Edhe përdorimi i stilit mistik në paraqitjen dhe sugjerimin e Islamit në këtë drejtim është më i suksesshëm. Sot në Perëndim, shumica e shtresave të zgjedhura që kanë përqafuar Islamin, për ta kënaqur boshllëkun shpirtërror, u drejtohen veprave të mistikëve të mëdhenj si Hz. Mevlana dhe Ibni Arabi. Gjithashtu, në krye të veprave të kërkuara sot në botën perëndimore, janë veprat e tassavvufit, mistikës islame. Prandaj, ka nevojë jashtëzakkonisht të madhe për gjerësinë shpirtërore që përfshin gjithë botën e Mevlanait, i cili thotë:
Eja! Eja! Kushdo që të jesh, prapë eja!
Mohues, zjarradhurues ose idhujtar po të jesh, eja!
Selia jonë (e Islamit) nuk është seli e pesimizmit!
Njëqind herë në e ke prishur pendimin, prapë eja!
Synimi final i i kësaj ftese tolerante të shumë të shquarit Mevlana është që, duke ia bërë njeriut të njohhur margaritarin e thelbit të tij, ta shpëtosh nga gabimmet me anë të bazës së begatë të dhembshurisë dhe mirëkuptimit dhe ta nderosh me Islamin, nuk është ta
pranosh pa ndonjë qëllim gjithkënd pavarësisht nëse vazhdon të mbetet në gjendjen e tij të vjetër. Synimi është rregullimi i botës së brendshme të atij njeriu. Te riparuesi dërgohet vegla e prishur. Edhe selitë e njerëzvve të tillë të mëdhenj janë si ofiçina riparimi, prandaj edhe është mjaft e natyrshme që thirrja t’u bëhet më shumë njerëzve që kanë nevojë të ndreqen!
